بهترین مرجع مقالات مسجد قبا مشهد

هم اکنون آنکه اتفاق «غدیر» از پر رنگ ترین اتفاق ها تاریخ اسلام،  مسجد قبا مشهد خلاصه مدرسه وحی و عصاره ادیان الهی، ثمره نبوت و میوه رسالت میباشد. «غدیر» تیتر و علامت آئین و محور ایمان و نظریه به اسلام میباشد. غدیر تابلوی آحاد نمای شیعه و ضابطه طومار اسلام و گزینش شاهراه سیر مسلمین تا روز قیامت میباشد.

پیشگفتار
از آن هنگام که بر بلندای غدیر خُم،  آدرس مسجد قبا مشهد نبی اعظم (ص) دست اما الله اعظم (ع) را بالا موفقیت و پیام اماّ مطلق، حضرت حقّ را ابلاغ نمود، شعرها سروده؛ ماجرا ها نوشته و کتاب های مختلف تدوین شد؛ تا این حماسه تعالی همواره در تاریخ زنده بماند و زلال مدام سرازیر آن آیندگان را نیز سیراب نماید. رزرو مسجد قبا مشهد البته علی رغم همگی این ها هنوز غدیر مهجور ما‌نده و حق آن ادا نشده میباشد. شماره تلفن مسجد قبا مشهد و حتی‌در مدرسه های شیعه ها نیز درس دادن نمیشود. شاید به دلیل آنکه دانسته یا این که نادانسته غدیر صرفا تحت عنوان «روز اعلام و ابلاغ ولایت» خلاصه شد‌ه‌است. هم اکنون آنکه حادثه «غدیر» از پر رنگ ترین اتفاق ها تاریخ اسلام، خلاصه مدرسه وحی و عصاره ادیان الهی، ثمره نبوت و میوه رسالت میباشد. «غدیر» تیتر و نماد آئین و مبنا ایمان و نظریه به اسلام میباشد. غدیر تابلوی آحاد نمای شیعه و ضابطه طومار اسلام و انتخاب شاهراه سیر مسلمین تا روز قیامت میباشد.

سوال اصلی در حادثه غدیر اینجاست که مگر از شروع بعثت و از به عبارتی «یوم الإنذار» و سپس، ولایت علی-بن ابی طالب به وسیله فرد رسول اسلام (ص) بارها و بارها بر منبر و غیرمنبر، اعلام نشده بود. مگر «آیه ولایت» و «آیه مباهله» و نشانه‌ها دیگر پیش از روز غدیر در زمینه ی علیّ نازل نشده بود؟ مگر فرستاده اکرم (ص) خویش مکرراً در شان و مقام علیّ بن ابی طالب احادیث زیادی را مانند «حدیث رده» و... انشاء نکرده بود؟

به شهیدشدن تاریخ، مالامال بدیهی و مسلم میباشد که ابلاغ و اعلام ولایت علیّ بن ابی طالب پیش از غدیر بارها صورت گرفته بود؛ پس غدیر دیگر برای چه؟ رسول اسلام (ص) در غدیر چه وظیفه مهمی را بایستی جاری ساختن بدهد که تا قبل از اینً اجرا نداده میباشد؟ و در غدیر چه سپری شد که خشم و کینه درونی معاندان علیّ را بر افروخته کرد؟ در شرایطی‌که ابلاغ و اعلام ولایت علیّ بود، عموم در مکه و مدینه بارها آن را شنیده و در ظواهر اعتراضی هم نکرده بودند.

در جواب می بایست اظهار کرد که غدیر تنها روز اعلام ولایت علیّ بن ابی طالب عدم وجود؛ بلکه غدیر روز تحقق، ثبت و عینیت یافتن ولایت دوازده امام معصوم از علیّ (ع) تا مهدی (عج) بود. در روز غدیر ولایت علیّ و اولاد معصومش عینیت جاودانه یافت؛ و با بیعت همگانی یکصد و بیست هزار نفری در تاریخ تصویب شوید.

فداکاری بیمانند، استقامت، حق پرستی، مسجد قبا مشهد تکیه، اقتدار عزم، دیده پوشی از مظاهر و جلوات فریبنده جهان و انقطاع علایق در اتفاق جانسوز کربلا بقدری از وجود حسین تجلی کرده، و دلها را مجذوب وی نموده که به عظمت های دیگر ان حضرت کمتر اعتنا میشود.

فداکاری بیمانند، استقامت، حق پرستی، تکیه، اقتدار عزم، آدرس مسجد قبا مشهد دیده پوشی از مظاهر و جلوات فریبنده جهان و انقطاع علایق در رخداد جانسوز کربلا بقدری از وجود حسین تجلی کرده، و دلها را مجذوب وی نموده که به عظمت های دیگر ان حضرت کمتر اعتنا می‌شود.

مثل اینکه اذهان جامعه و عقول آدم کسی را که در منش امداد حق، رزرو مسجد قبا مشهد فداکاری و از خودگذشتگی علامت دهد صاحب آحاد عظمتها و فضیلت ها میدانند و هرچه مرتبه فداکاری عالیتر و خالص خیس باشد عظمت شخصیت وی در دلها بیشتر می گردد.

فداکاری بیمانند حسین علیه السلام ـ شماره تلفن مسجد قبا مشهد بقدری مبنا اورا بالا برده که در هر میدان مقایسه و مسابقه می‌تواند با همین یک صفت با صاحب و مالک هر اخلاق و رفتار کریم ومهربان مسابقه دهد.

واقعیت هم همین میباشد ظهور ان استقامت و شجاعت و پایداری و مناعت از هیچکس قابل تحقق وجود ندارد مگر انکه در نواحی دیگر رفتار نیز گسترده و پررنگ و ممتاز باشد. ایمان و معرفت، اعتقاد و باور، بینایی، تکیه و پشت گرمی بر خداوند، زهدو تقوا و حوصله می بایست بحد اعلا و وفور در فرد وجود داشته باشد تا بتواند مظهر ان ایات عظیمه و عجیبه و خویشتن داری و شکیبایی و استقامت شود.

مسجد روضه خوان لطف الله که در میدان نقش عالم اصفهان قراردارد، در ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ در فهرست اثرها ملی کشور‌ایران قرار گرفته میباشد و با معماری، کاشی‌کاری و تزیینات فوق‌العاده، زیباترین و شایسته ترین جلوه‌های هنر زمان صفوی را به اکران میگذارد. این بنای باشکوه که از جاهای جذاب اصفهان محسوب میشود، قرن‌ها میباشد که روبه‌روی عمارت بهتر قاپو و ضلع شرقی میدان نقش دنیا عرض‌اندام می‌نماید و نگاه هر گردش گر داخلی و فرنگی را به خویش جذب می‌نماید.

مدرس محمدرضا اصفهانی یک کدام از مشهورترین معماران بعد از ظهر صفوی بود که توانست مدل معماری اصفهانی را به زیبایی هرچه کل‌خیس درین محل انجام نماید. طبق اعلام خبرگزاری اسپوتنیک، این تاثیر هنری به‌تیتر یک کدام از هفت شگفتی ها ناشناخته و برگزیدگان بنا‌های جالب دنیا به شمار

مسجد روضه خوان‌ لطف‌ الله تفاوت‌های متعددی با بقیه مساجد اهل ایران داراست؛ به‌طوری که خیر‌صرفا مناره ندارد؛ بلکه در آن از تراس چهار ایوانی هم خبری وجود ندارد که همین قضیه بر منحصر‌بودن مسجد روضه خوان لطف الله صحه می گذارد. نقشه این مسجد بسیار ماهرانه و حرفه ای و اندازه‌ها در تناسب بدون نقص می باشند و هیچ نقطه ضعفی در آن چشم نمیشود.

یک کدام از شاخصه‌هایی که در اکثر مساجد اصفهان وجود دارااست، منعکس شدن هفت باره صدا میباشد؛ موضوعی که در مسجد روضه خوان‌ لطف‌ الله نیز صحت می‌نماید و جذابیتی دوچندان به خصوصیت‌های بی‌بدیل آن می بخشد. کتیبه‌ها و خطوط درون مسجد اثری هنرمندانه از دو خطاط بعدازظهر فرمانروا عباس یعنی علیرضا عباسی و خوشنویس گمنام، باقر سازه می‌باشند که زیبایی مضاعفی به‌این مسجد داده‌اند.

جذاب میباشد بدانید که در پیاده سازی باغچه‌ها و گل‌کاری‌های میدان آزادی طهران از مسجد روحانی لطف الله الهام گرفته شد‌ه‌است؛ اما با این تفاوت که معمار آن، حسین ودیعت، به‌مکان طرح دایره‌ای در گنبد مسجد، از فیس بیضی برای میدان آزادی به کار گیری نموده است.

مسجد روحانی لطف الله کجاست؟

مسجد روضه خوان لطف ‌الله در شهر اصفهان و میدان مشهور نقش دنیا (میدان امام) جای دارد و به‌حدی پر اسم و رسم میباشد که به‌راحتی میتوانید آن را پیدا نمایید.

سا‌عتها بازدید از مسجد روحانی لطف الله: کلیه روزه به‌جز هنگام نماز ظهر، در شش ماه اول سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ و ۱۴ تا ۱۷ و در نصفه دوم سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۱:۳۰ و ۱۳ تا ۱۶:۳۰
نشانی مسجد روحانی لطف الله: استان اصفهان، شهر اصفهان، ضلع شرقی میدان نقش عالم، روبه‌روی کاخ بهتر قاپو (اکران روی نقشه)
تاریخچه مسجد روحانی لطف الله
اصفهان در سال ۹۸۲ هجری خورشیدی پایتخت صفویان بود و در نقطع ی عطف توسعه و گسترش ایجاد کرد‌وسازهایی همانند خیابان چهارباغ، میدان نقش عالم، مسجد امام و... به رمز می برد. در همین زمان بود که فرمان روا عباس فرمان تشکیل داد مسجد روضه خوان لطف الله را بخشید و بدین ترتیب روی خرابه مسجدی که در‌این محل قرار داشت، نهاد مسجد جدیدی گذارده شد. محمدرضا اصفهانی مسئولیت ایجاد کرد این مسجد را عهده دار شد که توانست در زمان‌مجال ۱۸ سال ساختمانی حیرت‌انگیز بسازد. مسجد روضه خوان لطف الله تنها مختص فرمان روا عباس و خانواده سلطنتی بود و عموم معمولی اذن ورود به آن را نداشتند. این طور به لحاظ می رسد که سلطان عباس از فرصت بهره‌برداری مسجد در سال ۹۹۸ خورشیدی تا پایان قدمت خویش هر روز درین مسجد به عبادت می‌پرداخت.

داده ها دقیقی از آخر و عاقبت مسجد روضه خوان لطف الله در گذر فرصت نیست؛ هرچند طبق منابع تاریخی این مسجد در عصر صفوی اسامی دیگری نظیر ملا فتح الله و صدر نیز پیدا کرد که به دنبال به عبارتی روضه خوان لطف الله خوانده شد. بر طبق نوشته‌های آرتور پوپ، کشور‌ایران‌شناس آمریکایی، او از رضا پاد شاه خواست تا فرمان نوسازی مسجد را بدهد و وی موافقت کرد و به دنبال طرح‌های اساسی و کاشی‌های سردر و گنبد تجدید بنا شدند. کتیبه‌ نمای‌ فرنگی‌ گنبد از نوسازی سازه در سال‌ ۱۳۱۵ به دست اداره‌ باستان‌شناسی‌ حکایت دارااست.

روحانی لطف الله چه کسی است؟
روحانی لطف الله از تعالی‌ترین علمای شیعه بود که در ناحیه جبل برهان در لبنان مدرن سکونت داشت. وی با دعوت سلطان عباس نخستین هم پا با برخی از بزرگان شیعه، برای سکونت به کشور ایران آمد.

روضه خوان لطف الله در صدر به مشهد رفت و در محضر بزرگانی همانند ملاعبدالله شوشتری به علم آموزی پرداخت و عاقبت برای سرویس‌گذاری در آستان قدس رضوی گزینش شد. وی در‌پی به قزوین رفت تا در آنجا به شغل درس دادن بپردازد. فرمان روا عباس به‌خیال و خاطر ارادتی که به او داشت، برای تجلیل و گرامی‌داشت وی، فرمان تشکیل داد مسجد نام برده را اعطا کرد تا مکانی برای فراگیری، درس دادن و برگزاری نماز باشد. روحانی لطف الله اقامه نماز آدینه در مسجد روحانی لطف الله را بر عهده داشت تا اینکه در سال ۱۰۳۵ هجری قمری مریض شد و در اصفهان دارفانی را وداع گفت.

معماری مسجد روضه خوان لطف الله

معماری مسجد روضه خوان لطف الله که به طرز اصفهانی میباشد، کناره‌ای از نبوغ معماران اصفهانی را به اکران میگذارد؛ به‌خصوص گنبد آن که یکی‌از زیباترین گنبدهای جهان محسوب می‌شود.

معماری مسجد روضه خوان لطف الله به نحوه اصفهانی میباشد
یکی نکته‌های دیدنی درباره مسجد، خلا شبستان ورودی در آن میباشد؛ در بنا شده در همگی مساجد هنگام ورود می بایست از چندین پله عبور فرمائید و سپس وارد یک صحن ورودی گردید که شمارا به فضای گنبد می رساند؛ اتفاقی که در مسجد روضه خوان لطف الله افتاده، خلا همین صحن یا این که شبستان ورودی میباشد که با غرض رعایت اصل تقارن در میدان نقش عالم بوده میباشد. از آن‌جا که این مسجد روبه‌روی بهتر قاپو جای‌دارد، قابلیت و امکان جاگذاری یک تراس یا این که صحن رو به قبله برای آن وجود نداشت.

در پیاده سازی مسجد از نسبت طلایی در برقراری تناسب اجزای سازه مصرف شده و حالت شبستان اساسی آن در امر با ورودی سازه، با طریق‌های هندسی رقم خورده میباشد.

ورودی مسجد

فضای جلوی ورودی از ضلع شرقی میدان نقش دنیا شروع می شود که محل قرارگیری آن سبب ساز به تقسیم این ضلع میدان با تناسب طلایی شد‌ه‌است. بخش شمالی و جنوبی این گوشه و کنار و همینطور دیوار رو به میدان غربی مسجد با کاشی هفت رنگ پوشیده گردیده‌اند.

جلوخان مسجد در حین تایپ کردن کتاب «اثر ها کشور ایران» از آندره گدار به رنگ سپید بوده؛ چون ۱۰ سال پیش از تایپ کردن این کتاب، کاشی‌های جلوخان به‌خیال و خاطر فساد به زیرزمین منتقل گردیده بودند و نمای کنونی نتایج زحمت بازسازی‌کاران میباشد. کتاب «نصف عالم فی تعریف و تمجید اصفهان» نیز تاکید می‌نماید که مسجد فعلی به‌جز کتیبه سردر که قابل بازسازی نبوده و بده بستان گردیده، تا به امروز هیچ عیب و نقصی نداشته میباشد.

کتیبه بالای سردر مزین به کاشی معرق میباشد که به‌صورت نواری ممتد هر سه دیوار آن را فراگرفته میباشد. این کتیبه بلندمرتبه به مداد علیرضا عباسی با خط ثلث سپید میباشد و سال ۱۰۱۲ هجری قمری را نشانه میدهد. نصیب‌های بالایی سردر هم با مقرنس‌ها و کاشی‌های هفت رنگ و نقوش گل و گلدان تزیین گردیده‌اند. بالای این کتیبه و در قوس طاق شاهد مقرنس‌کاری شمسه با موضوع آبی رنگ خواهید بود؛ ضمن این، چشمتان به کاشی‌های فیروزه‌ای مارپیچی جلب می شود که کناره قوس مهم سردر را اشراف کرده‌ میباشد.

بعد از عبور از آن با گذر از چهار پله به محوطه سردر میرسید. تحت دیوارهای این محل مزین به سنگ مرمر زرد میباشد؛ مضاف بر اینکه سکوهایی از همین سنگ نیز در گوشه‌ها قرار گرفته‌اند.

برای در دو لنگه مسجد از چوب چنار یک‌پارچه مستعمل که بعداز ۴۰۰ سال هنوز هم پابرجا میباشد. حوضی هشت ضلعی در جلوی مسجد وجود داشت که در مسافت سال‌های ۱۳۱۶ تا ۱۳۱۸ خورشیدی برداشته شد.

راهروی ورودی

راهروی ۲۸ متری ورودی مسجد آغاز به چپ و سپس به‌سمت راست میچرخد و در غایت به محوطه مهم ذیل گنبد منتهی میگردد. این چرخش راهرو سبب ساز نوعی طواف دور صحن مهم می شود. در واقع این راهرو با ساخت احساس آرامشی معنوی و جداکردن دنیای پرهمهمه فضای شهری خارج از باطن مسجد، شما‌را برای رازونیاز با آفریدگار مهیا می‌نماید. پیش از اینکه به دو‌مین پیچ برسید، دری را در سمت چپ خویش خواهید روءیت کرد که به شبستان زمستانی منش داراست. این شبستان سقف کوتاه و پیاده سازی بی آلایش‌ای دارااست و در فصول سرد برای نماز قرائت به کارگیری میشد. ۱۴ متر از راهرو را که پشت رمز بگذارید، می بایست به‌سمت راست بپیچید؛ جایی که راهرو زاویه‌ای ۹۰ رتبه پیدا می‌نماید.

این راهرو نوروفروغ نسبتا یه خرده دارااست و با پرتوهای نوری پر‌نور گردیده است که از پنجره‌ مشبک سمت راست آن میتابد. به همین ادله در بدو ورود نسبتاً چیز متعددی نمی بینید؛ چون از جایی پرنور وارد این اطراف معدود‌نوروفروغ گردیده‌اید؛ ولی بعداز یکسری لحظه، چشمتان عادت می‌نماید و میتوانید از نقش‌ونگارهای راهرو لذت ببرید که با کاشی‌کاری‌های هفت رنگ اکثر وقت ها سبز و آبی رنگ تزیین گردیده‌است. این راهرو به شما یاری می‌نماید که به نور و روشنایی نادر عادت نمائید و به‌یک‌باره وارد شبستان نصفه‌بدون نور مسجد نشوید و بتوانید زیبایی‌های آن را با تمامی وجود شعور فرمایید.

شبستان اساسی

شبستان مهم مسجد روحانی لطف الله را می‌قدرت نقطه نقط ی اوج شکوه و زیبایی این مسجد دانست که شما‌را مبهوت هنر و معنویت خویش می‌نماید. این شبستان به‌صورت یک مربع با اضلاع ۱۹ متر میباشد و بعد از اینکه از زمین مسافت می گیرد و فراتر می‌رود، به هشت ضلعی تبدیل می شود و هنگامی به ساقه گنبد می رسد، به دایره تغییر تحول صورت میدهد. این تبدیل پلان از مربع به دایره جزو خصوصیت‌های اصلی معماری مسجد روضه خوان لطف الله میباشد که از عصر ساسانی به یادگار باقیمانده میباشد. وقتی که به سقف شبستان نگاه فرمائید، هشت طاق جناغی در سراسر شبستان خواهید روئت کرد که گنبد را راز پا نگه داشته‌اند و دارنده مقرنس‌های چشمگیری میباشند که به زیبایی هرچه مجموع‌خیس با پیچ‌های فیروزه‌ای در حاشیه طاق‌ها تزیین گردیده‌اند.

در کناره‌وکنار این شبستان تزیینات هنرمندانه‌ای از نقوش هندسی تا طرح گل و بوته، طاووس و... به چشم می خورد که به‌صورت کاشی هفت رنگ در نصیب‌هایی پایینی و کاشی معرق در قسمت‌های بالایی عرض اندام می‌نمایند. شماره تلفن مسجد قبا مشهد بین این تزیینات، کتیبه‌هایی به خط نستعلیق و نسخه ها نیز وجود داراست که‌این تمامی زیبایی را کامل شدن کرده‌اند.

جهت سازه نسبت به قبله

طبق معماری ايرانی-اسلامی، اشخاص هنگام ورود به شبستان مسجد در جهت قبله قرار میگیرند؛رزرو مسجد قبا مشهد  اتفاقی که در مسجد روضه خوان لطف الله نمی‌افتد. در واقع میدان نقش دنیا در جهت قبله قرار ندارد و از همین رو معماران برای تشکیل داد این مسجد از چرخشی ۴۵ رتبه‌ای استعمال کردند تا مسجد را در جهت قبله تهیه و تنظیم نمایند؛ در عین حالا این نحوه را با چنان ظرافتی انجام کردند که هیچ‌سیرتکامل کجی و زاویه‌ای در نمای بیرونی آن چشم نمی شود.

در ورودی مسجد در ضلع شرقی میدان نقش دنیا و در مبنا شمالی-جنوبی جای دارد.آدرس مسجد قبا مشهد  معماران نمی‌توانستند مسجد را هم‌راستا با میدان نقش عالم بسازند؛ چراکه برای قبله‌یابی و تشکیل داد محرابی که در جهت جنوب غربی و رو به قبله باشد، دردسرهای متعددی پیش رو داشتند.مسجد قبا مشهد پس برای حل این خلل، راهرویی در حیث گرفتند که از ورودی مسجد تا فضای ذیل گنبد امتداد می‌یافت؛ منتها این راهرو را با زاویه‌ای ۴۵ مرتبه پیاده سازی کردند. براین اساس، ظواهر مسجد در جهت شمالی-جنوبی میباشد؛ البته اصل سازه در جهت جنوب غربی-شمال شرقی قرار گرفته میباشد.

مسجد رفتن به گستردن تحت میباشد:

1- رفتن به مسجد با موقعیت ادب و ادب .

2-در وقت بيرون رفتن از منزل به قصد مسجد بگويد: بسم اللّه الذى خلقنى فهو يهدين والذى هو يطعمنى و يسقين و اذا مرضت فهو يشفين والذى يميتنى ثم يحيين والذى اءطمع ان يغفرلى خطيئتى يوم الدين رب هب لى حكما و اءلحقنى بالصالحين واجعل لى لسان صحت فى الاخرين واجعلنى اینجانب ورثة جنة النعيم واغفر لاءبى به اسم خدايى كه منرا آفريد، پس من را راهنمايى كرد و به اینجانب خوراك اعطا کرد و به اینجانب آب نوشاند و زیرا بيمار شدم ، شفايم بخشيد؛ آن كه من را بميراند و آن گاه زنده ام كند و آن كه طمع دارم تا گناهانم را در روز جزا بيامرزد. پروردگارا! مقامى به اینجانب ببخش و منرا به نيكان برسان و براى اینجانب گویش راستگويى در پسينيان مقرر كن ! من را از وارثان پردیس آکنده از نعمت قرار بده و پدرم را بيامرز!

3-هنگام وارد شدن در مسجد ته كفش و چيزهايى كه یاروهمدم دارااست، مثل عصا و... را نگاه كند تا نجاستى به آن نباشد.

-4هنگام وارد شدن در مسجد، اولیه پاى راست را بگذارد.

5-هنگام وارد شدن در مسجد بگويد: بسم اللّه و بالله و اینجانب اللّه و الى اللّه و خير الاسماء كلها لله توكلت على اللّه و لا حول و لا قوة الا بالله اللهم صل على محمد و آل محمد وافتح لى اءبواب رحمتك و توبتك و اءغلق عنى اءبواب معصيتك واجعلنى اینجانب زوارك و عمار مساجدك و ممن يناجيك فى الليل و النهار و اینجانب الذين هم فى صلواتهم خاشعون و ادحرعنى الشيطان الرجيم و جنود ابليس اءجمعين به اسم پروردگار، به ذات خداوند، از آفریدگار و به سوى آفریدگار و بهترين اسم ها همگی از آن خداست . توكل مى كنم بر آفریدگار تکان و نيرويى نيست ، مگر به وسيله پروردگار. خدايا! بر محمد و آل محمد عفووبخشش بفرست و درهاى عفو و بخشش و توبه ات را بر اینجانب بگشا و درهاى گناه را بر اینجانب ببند و من را از زائرانت و آبادكنندگان مسجدهايت و از كسانى كه تورا در شب و روز سر مى گويند و از كسانى كه در نمازشان خاشع اند، قرار بده و از اینجانب شيطان رجيم و لشكر ابليس را جميعا بران !

6- پیش از نشستن در مسجد، نماز تحيت (كه دست‌کم دو ركعت میباشد ) بخواند؛ به قصد تحيت و احترام مسجد. ولی درصورتی که نماز واجب يا مستحب ديگرى هم خوانده خواهد شد كافى میباشد ؛حتى در صورتی‌که چندبار هم باطن مسجد خواهد شد، مستحب میباشد كه در هر وهله نماز تحيت بخواند، در‌صورتی‌که چه مسافت دفعات با يكديگر خيلى كم باشد.

7- مستحب میباشد كسى كه به مسجد مى رود جامه پاكيزه و قيمتى بپوشد و خویش را خوش عطر نمايد.

8- موقع بيرون داخل شدن از مسجد، نخستین پاى چپ را بيرون بگذارد.

9- خوب میباشد نمازگزار از همگی زودتر وارد مسجد خواهد شد و ديرتر از تمامی بیرون خواهد شد.

10- تميز كردن مسجد و پر‌نور كردن لامپ آن.

11- مستحب میباشد كه زن در منزل اش نماز بخواند و فضيلتش بيشتر از نماز در مسجد میباشد ،مسجد قبا مشهد  مگر اين كه خویش را كاملا از نامحرم محافظت كند كه در اين شکل خوب میباشد در مسجد نماز بخواند.

12- ساختن مسجد و تعمير مسجدى كه رو به خرابى باشد،آدرس مسجد قبا مشهد  مستحب میباشد .

- 13 مستحب میباشد كه مسجد را بى سقف بسازند يا لااقل قسمتى از آن را بى سقف بسازند.

14- مستحب میباشد كه وضوخانه و مستراح در بيرون مسجد باشد.

15- ساختن مناره براى اذان بیان کردن مستحب میباشدرزرو مسجد قبا مشهد  (اما در كنار ديوار مسجد و متصل به آن ، خیر در میانه مسجد).

16- مستحب میباشد كه مناره برتر از ديوار مسجد (پشت بام مسجد) ساخته نشود، بلكه مساوى با آن باشد.

17- زياد به مسجد رفتن و رفتن به مسجدى كه نمازگزار ندارد، مستحب میباشد .

18- خوراک نخوردن ، مشورت کردن نكردن ، همسايه نشدن ، زن نگرفتن و زن ندادن به كسى كه در مسجد حاضر نمى خواهد شد از مستحبات میباشد.

(انس) گوید نزد امام حسین-علیه‌السلام- نشسته مسجد قبا مشهد بودم درین هنگام یکی‌از کنیزان ان حضرت وارد شد و با گروه‌ی ریحانی که به ان حضرت کادو کرد درود و تحیت اظهار‌کرد، حضرت نیز به وی فرمود: تو در راه و روش خداوند و برای خداوند ازادی.

انس می گوید: اینجانب به ان حضرت پهنا کردم: این کنیز با یک‌سری آدرس مسجد قبا مشهد شاخه‌ی ریحان که اهمیتی ندارد به شما تحیت اظهار کرد، درحال حاضر شما اورا ازاد میکنید؟ حضرت فرمود: حق‌والا ما‌را اینگونه تربیت کرده و فرموده میباشد:

(واذا حییتم بتحیه فحیوا باحسن منها وی ردوها؛ و زیرا به شما سلام گفته شد رزرو مسجد قبا مشهد شما به [صورتی‌] خوب از ان سلام گویید یا این که به عبارتی را [در جواب‌] برگردانید.)

۴. دستور به پر اسم و رسم و نهی از منکر
دستور به دارای اسم و رسم شماره تلفن مسجد قبا مشهد و نهی از منکر مبنا محقق شدن حکمیت قیمت‌ها و محو پلیدیها میباشد بنای رفیع جامعه‌ی اسلامی بر ردیف مستحکم فرمان به پر اسم و رسم و نهی از منکر نهاده گردیده و امت مسلمان شایسته ترین امتی می‌باشند که برای دستور به دارای اسم و رسم و نهی از منکر برانگیخته شدند.

امام حسین-علیه‌السلام- مصداق این ایه بود: (ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر ویامرون بالمعروف وینهون عن المنکر واولک هم المفلحون؛ بایستی از بین شما گروهی به خیر و خوبی دعوت نمایند و به فعالیت لایق وادارند و از پلیدی بازدارند و انان به عبارتی رستگاران‌اند.)

ان بزرگوار غرض قیام خویش را اصلاح‌طلبی و فرمان به دارای شهرت و نهی از منکر معرفی کرد از او‌لین فرایند فرمان به پر اسم و رسم که به عبارتی پند و اندرز میباشد اغاز کرد و بارها و بارها یزیدیان را ارشاد بخشید. و تا اخرین مرحله که گذشتن از جان خود میباشد در روش احیای این عنصر اصلی سختکوش بود. ان حضرت درین‌باره اینگونه میفرماید: (انما خرجت لطلب الاصلاح فی امه دور از شوخی محمد -صلی الله علیه و اله وسلم- ارید ان فرمان بالمعروف وانهی عن المنکر...؛ اینجانب برای اصلاح در امت جدم محمد -صلی الله علیه و اله وسلم- قیام کردم و فرمان به دارای اسم و رسم و نهی از منکر را طالبم...)

امام علیه السلام با مشغول دیدن حکمرانان، زمان کوتاهی به دست آورد تا وظیفه خویش را برای مطلع سازی عموم جاری ساختن کند. این مجال، به عبارتی مسافت وقتی در میان در سپری شد هارون الرشید و قتل امین بود؛ اما شاید بتوان اظهار کرد که مجال سابق الذکر - البتّه به شکلی محصور - مسجد قبا مشهد تا نقطه پايان قدمت امام درسال 203 ق. نیز امتداد یافت. امام با شگرد ویژه خویش، نفوذ بزرگ ای میان عموم پیدا کرد و حتی نوشته هایش را در شرق و غرب مملکت اسلامی منتشر می کردند.

موضع گیری های امام علیه السلام

امام رضا علیه السلام موضع‌ها گوناگونی برای رو به رو شدن با کارشکنی های مأمون اتّخاذ می‌کرد که مأمون انتظارش را نداشت.

موضع در آغاز

امام تا هنگامی در مدینه بود، از پذیرفتن سفارش مأمون آدرس مسجد قبا مشهد دوری کرد و آن قدر سرسختی آرم بخشید تا برای تمامی پر‌نور خواهد شد که مأمون به هیچ قیمتی از وی دست بردار وجود ندارد. حتّی بعضی از متن ها تاریخی بدین نکته اشاره کرده اند که دعوت امام از مدینه به مرو، به اختیار خویش وی نبوده میباشد.

اتّخاذ اینگونه موضع سرسختانه ای به‌این استدلال بود که حضرت به خیر و خوبی به خیانت ها و مقاصد نهفته مأمون درایت دارااست... جدید با این‌راه،  شماره تلفن مسجد قبا مشهد امام توانسته بود شک و تردیدّ عموم را نیز پیرامون آن اتفاق افتاد برانگیزد.

موضع دوم

به رغم آنکه مأمون از امام مراد بود از خانواده اش رزرو مسجد قبا مشهد هرکه را میخواهد یار و همدم خود به مرو بیاورد، امام با خویش هیچ کس؛ حتی فرزندش امام جواد علیه السلام را هم به همپا نزاع. در حالی که‌این مسافرت، مسافرتِ کوتاهی خلا. امام حتی می دانست از این هجرت بازگشتی نخواهد داشت.